Γιάνης Βαρουφάκης:

Η απατηλή λάμψη της ματαιοδοξίας

Η καλή ημέρα φαίνεται από το πρωί. Το ίδιο και η προσωπικότητα του Γιάνη Βαρουφάκη. Ο υπουργός Οικονομικών προτού εκνευρίσει τους συναδέλφους του στην ευρωζώνη, προτού γίνει πρωτοσέλιδο στα διεθνή ΜΜΕ και αναγκάσει το Μέγαρο Μαξίμου να του επιβάλει σιωπητήριο, έβγαλε από τα ρούχα του τον μετριοπαθή - μέχρι παρεξηγήσεως - Γκίκα Χαρδούβελη. Την ημέρα της παράδοσης - παραλαβής στο υπουργείο ο απερχόμενος υπουργός περίμενε με τους φακέλους του στο γραφείο να ενημερώσει τον διάδοχό του. Δεν προλάβαινε να ανοίξει το στόμα του ο κ. Χαρδούβελης, τον έκοβε ο κ. Βαρουφάκης. «Το ξέρω, το ξέρω» έλεγε και προσπερνούσε το θέμα. Επιανε άλλο ζήτημα ο πρώην υπουργός, «το ξέρω, το ξέρω» του απαντούσε ο συνομιλητής του. «Ε, αφού τα ξέρεις όλα, σου λέω ότι στο κρατικό ταμείο υπάρχουν μόνο 2 δισεκατομμύρια ευρώ και σε χαιρετώ» του είπε ο κ. Χαρδούβελης και τον άφησε σε έναν έρημο όροφο αφού οι προηγούμενοι συνεργάτες είχαν φύγει και οι καινούργιοι δεν είχαν φανεί. Στον έναν μήνα της θητείας του ο υπουργός Οικονομικών έχει να αντιμετωπίσει τη μαύρη τρύπα των κρατικών ταμείων και την απατηλή λάμψη της δικής του ματαιοδοξίας: ο «πολύ σκληρός για να πεθάνει» Βαρουφάκης έγινε ο «ευρω-τρόμος» που χαίρεται τις αρετές του λιτού βίου στην πολυτελή βίλα της συζύγου στην Αίγινα.
Πυρά από παντού
Ο κ. Βαρουφάκης αποζητούσε με κάθε τρόπο να γίνει δημόσιο πρόσωπο και το κατάφερε πυροδοτώντας την καθημερινή επιχείρηση αποδόμησής του κυρίως από τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης. Θεωρείται εξπέρ στη θεωρία της οικονομικής επιστήμης αλλά απεχθάνεται τα νούμερα και τους λογαριασμούς, γι' αυτό ήταν προδιαγεγραμμένη η σύγκρουσή του με τη λογιστική προσέγγιση των ομολόγων του στο Eurogroup. Αυτό που υπερέβαινε τους κανόνες, όμως, ήταν η απαξιωτική στάση του όχι απέναντι στις νοοτροπίες αλλά απέναντι στα πρόσωπα. Οι υπουργοί Οικονομικών δυσανασχετούν με τον κ. Βαρουφάκη, η «Libération» έγραψε ότι «φέρεται περιφρονητικά στους ομολόγους του και δηλώνει δημόσια ότι μόνο ο Σόιμπλε είναι του δικού του επιπέδου».

Δεν ήταν ψέματα. Ο έλληνας υπουργός Οικονομικών επιχείρησε να στρώσει με κολακείες τον δρόμο προς τον Σόιμπλε χαρακτηρίζοντάς τον ως την «πνευματική δύναμη πίσω από το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής και της Νομισματικής Ενωσης». Οι κ.κ. Σόιμπλε και Βαρουφάκης αισθάνονται ελίτ. Η διαφορά είναι ότι ο γερμανός υπουργός έχει σημαίνοντα λόγο στα ευρωπαϊκά πράγματα και τεράστια πολιτική εμπειρία, ενώ ο Ελληνας βούτηξε από τα ακαδημαϊκά έδρανα στα βαθιά νερά της πολιτικής προτείνοντας μια οικονομική προσέγγιση η οποία δεν ήταν απλώς εναλλακτική αλλά αμφισβητούσε την κυρίαρχη ευρωπαϊκή ιδεολογία.

Aυτό το παιχνίδι απαιτούσε στρατηγική, αλλά ο υπουργός με τακτικισμούς έβαζε τρικλοποδιές στον εαυτό του. «Προσπάθησε να με κολακεύσει. Κατάλαβα τι έκανε, δεν είμαι ηλίθιος» δήλωσε ο κ. Σόιμπλε. Το αφτί του κ. Βαρουφάκη δεν ίδρωσε: «Εγώ κάνω κομπλιμέντα στον Σόιμπλε εδώ και χρόνια, αν και διαφωνώ μαζί του. Θεωρώ ότι είναι ο μόνος συνδετικός κρίκος της σημερινής σκηνής κι εκείνης της παλιάς γενιάς των ευρωπαϊστών πολιτικών τύπου Μιτεράν, Κολ, Σμιτ, Ζισκάρ ντ' Εστέν, οι οποίοι είχαν ένα όραμα για την Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίος άνθρωπος, είναι σαν να συνομιλείς με τη ζωντανή ιστορία της Ευρώπης» είπε. Αυτά παρότι λέγεται ότι η γερμανική πλευρά ζήτησε μέσω άτυπων διαύλων επικοινωνίας την αντικατάστασή του.

Οι λεκτικές αντιπαραθέσεις φανερώνουν το χάσμα εμπιστοσύνης. «Με το να θέτει ο Γιάνης Βαρουφάκης συνέχεια σε αμφισβήτηση το περιεχόμενο της συμφωνίας κατέστρεψε το κλίμα συναίνεσης ανάμεσα στους υπουργούς της ευρωζώνης. Ο έλληνας υπουργός εμφανίζεται στις συνεντεύξεις του σαν μην τον αφορά η συμφωνία» έγραψε η «Frankfurter Allgemeine Zeitung». Η επαλήθευση του κλίματος που υπάρχει στις Βρυξέλλες ήρθε λίγες ημέρες αργότερα, όταν ο ολλανδός πρώτος αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμερμαν με την ευκαιρία μιας «οικογενειακής» φωτογραφίας προέτρεψε τους κομισάριους «προς τιμήν μιας χώρας-μέλους να πετάξουμε τις γραβάτες μας και να βγάλουμε τα πουκάμισά μας έξω από το παντελόνι», προκαλώντας γέλια.

«Ιδιοσυγκρασιακό ύφος»
Τα προσβλητικά αστεία είναι ενοχλητικά, όμως η συντονισμένη, για πρώτη φορά, αντίδραση των εταίρων πριν από το αυριανό Eurogroup είναι πολύ ανησυχητική. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και η Κριστίν Λαγκάρντ είχαν προειδοποιήσει την Αθήνα ότι αν δεν καλύψει τις υποχρεώσεις της, θα υπάρξει πιστωτικό γεγονός. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ δήλωσε ότι τα μέτρα που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση απειλούν να βυθίσουν τη χώρα στα ελλείμματα, ενώ έψεξε και το «ιδιοσυγκρασιακό ύφος» της στις διαπραγματεύσεις, το οποίο έχει ενοχλήσει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Αλλά και η ουσία δεν υπηρετείται: μετά την αποτυχία στο EuroWorking Group την Παρασκευή ο κ. Βαρουφάκης αναγκάστηκε να στείλει νέα επιστολή απευθείας στον Γερούν Ντάισελμπλούμ με πρόσθετα στοιχεία για το Eurogroup.

«Plan B για τη ρευστότητα υπάρχει» διαβεβαιώνει ο κ. Βαρουφάκης. Ποιοι το επεξεργάζονται όμως; Ποιος δίνει τις κατευθύνσεις; Ο υπουργός δεν έχει στρατηγείο. Οι παρουσίες του στο κτίριο της οδού Νίκης είναι μετρημένες στα δάχτυλα και ο ίδιος σε μία από τις δεκάδες τηλεοπτικές εξομολογήσεις του δήλωσε ότι δεν έχει καθήσει στην υπουργική καρέκλα, όπου προτιμά να αφήνει το σακίδιό του. Συμβούλους δεν ήθελε και δεν πήρε. Η μόνη που οργώνει τους ακέφαλους ορόφους του υπουργείου Οικονομικών είναι η Ελενα Παναρίτη, με απροσδιόριστες αρμοδιότητες. Οταν βρίσκεται στην Αθήνα, εμφανίζεται και ο πρόεδρος του ΣΟΕ Γιώργος Χουλιαράκης, στον οποίο έχει μετατοπιστεί σιωπηλά το βάρος της διαπραγμάτευσης καθώς οι Ευρωπαίοι έχουν διαμηνύσει ότι συνεννοούνται πολύ καλά μαζί του. Σημαντικό εποπτικό ρόλο έχει ο Γιάννης Δραγασάκης.



Τοξική υπερπροβολή
Μουρμούρες και στην Αθήνα
Αν το Plan B είναι «να στύψουμε αίμα από την πέτρα» θα βρει απέναντι τους άλλους υπουργούς που δεν έχουν προτεραιότητα την πληρωμή του ΔΝΤ αλλά την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο λέγεται ότι προκλήθηκε θερμό επεισόδιο με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη όταν ο κ. Βαρουφάκης σηκώθηκε να φύγει στη μέση της συνεδρίασης. «Πού πάς;». «Εχω δουλειά». «Η δουλειά σου είναι εδώ!» λέγεται ότι του είπε σε αυστηρό ύφος. Οι συνεργάτες του Πρωθυπουργού είναι πολύ προσεκτικοί στο θέμα Βαρουφάκη, τον περιβάλλουν με εμπιστοσύνη και επισημαίνουν ότι έδειξε τσαγανό σε μια πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση με τους εταίρους.

Τα επικοινωνιακά φάλτσα του όμως προκάλεσαν δυσφορία που εκφράστηκε μέσω του κεντρικού αρθρογράφου της «Αυγής» Θανάση Καρτερού, ο οποίος τον προέτρεψε «Γιάνη μας, μην απλώνεις άλλο το μαντίλι σου». Και τον συμβούλεψε ότι «θα ξοδέψει όλα τα κέρδη που αποκόμισε για λογαριασμό του και για λογαριασμό μας αν εξακολουθήσει να μιλάει τόσο πολύ», «διότι κανένας, ούτε ο χαρισματικός αυτός υπουργός, δεν μπορεί να γλιτώσει τη φθορά από την τοξική υπερπροβολή». Η ειρωνεία είναι ότι ο κ. Βαρουφάκης είχε προειδοποιήσει όταν έσπευσε να ανακοινώσει τα καθήκοντα που του ανέθεσε ο Πρωθυπουργός μέσα από το προσωπικό του ιστολόγιο: «Μου είπαν πως έφτασε η ώρα να διακόψω (το blogging) ή απλά να σκάσω. Σκοπεύω να αψηφήσω τις συμβουλές τους». Και ξεκίνησε φανατικά το τουιτάρισμα ακόμα και στα διαλείμματα κρίσιμων συνεδριάσεων του Eurogroup. Η δύναμη πυρός της χώρας κινδυνεύει να αχρηστευθεί από αυτοανάφλεξη. Οσο ο κ. Βαρουφάκης ασχολείται με την προβολή του και καθυστερεί τη συνεργασία με τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών, διατυπώνονται φόβοι ότι οι όροι χρηματοδότησης της χώρας θα γίνονται επαχθέστεροι και δύσκολα διαχειρίσιμοι για την κυβέρνηση.Δημ Κρουστάλλη