18 Οκτ 2014

Στον Π. Τσίμα,


Εξαιρετική συνέντευξη Σαχινίδη για το χρέος, το μνημόνιο, τις ευθύνες των κομμάτων.

Παραθέτουμε τη συνέντευξη του Φ. Σαχινίδη στον Παύλο Τσίμα #skai. Aξίζει να την διαβάσετε, είναι ίσως η πιο ολοκληρωμένη περιγραφή της σημερινής οικονομικής κατάστασης που επικρατεί στην χώρα, αναλύει το ζήτημα της εξόδου από το μνημόνιο και προτείνει λύσεις που πραγματικά χρειάζεται η Ελλάδα:

Για να τα πάρουμε ένα-ένα. Καταρχήν, είναι αυτή η συζήτηση για το αν το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο, χρειάζεται μείωση, δεν χρειάζεται μείωση; Η δικιά σας γνώμη ποια είναι;

Κανένας δεν αμφισβητεί αυτή την στιγμή, ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει το χρέος της. Τι σημαίνει αυτό, πρακτικά; Να μπορεί να πληρώνει τους ετήσιους τόκους, που σε
ταμειακή βάση αυτή τη στιγμή είναι κοντά στα 6 με 7 δις. Είμαστε μια από τις χώρες με το μικρότερο κόστος εξυπηρέτησης χρέους ...

Επειδή δανειζόμαστε φθηνά.

Επειδή δανειζόμαστε φθηνά και επιπρόσθετα επειδή έχουμε και μια περίοδο χάριτος. Αυτά που έχουμε να πληρώσουμε ταμειακά είναι σχετικά μικρά ποσά. Πέραν του γεγονότος ότι έχουμε να πληρώσουμε μικρά ποσά επιπρόσθετα, οι περισσότερες λήξεις του χρέους έχουν μετατεθεί για απώτερους χρόνους. Άρα, η αγορά δεν είναι αδιάφορη ως προς αυτά τα στοιχεία. Και ένα τρίτο στοιχείο που διευκολύνει πολύ την περίπτωση της Ελλάδας και την διαφοροποιεί από άλλες χώρες είναι το γεγονός, ότι το χρέος μας δεν το έχουν στα χέρια τους .....

Κύριε Σαχινίδη, επειδή παρουσιάστηκε ένα πρόβλημα στον ήχο, λέγατε προηγουμένως ότι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους είναι σχετικά χαμηλό.
Είναι πάρα πολύ χαμηλό και οι αγορές δεν το αμφισβητούν. Οι αγορές πότε θεωρούν ένα χρέος ότι δεν είναι βιώσιμο; Όταν οι χώρες δεν μπορούν να το εξυπηρετήσουν. Όταν, δηλαδή, φοβούνται ότι κάποια στιγμή οι χώρες θα επιλέξουν να μην εξυπηρετούν το χρέος παρά να συνεχίσουν να το εξυπηρετούν. Με αυτή την έννοια, η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα. Χρησιμοποιήσατε έναν όρο, που αφήνει πολλά ερωτήματα. Είπατε, πότε ένα χρέος θεωρείται βιώσιμο ή όχι; Η Ιαπωνία έχει 200% του ΑΕΠ χρέος και όμως θεωρείται ότι είναι βιώσιμο και η Πορτογαλία είχε 80% χρέος πριν μπει στο μνημόνιο και οι αγορές αμφισβήτησαν τη δυνατότητά της να το εξυπηρετήσει. Δεν υπάρχει λοιπόν ένας σαφής ορισμός. Εάν έρθουν τώρα ξαφνικά οι Ευρωπαίοι δανειστές και μας πουν «εμείς θέλουμε να σας βοηθήσουμε, να ελαφρύνουμε κι άλλο το χρέος» βεβαίως αυτό θα είναι κάτι το οποίο η Ελλάδα θα το επιθυμούσε. Το ερώτημα είναι, πόσο πιθανό τα Κοινοβούλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνέλθουν και να αποφασίσουν ότι θα απομειώσουν το χρέος της Ελλάδας και θα το μετατρέψουν σε δικό τους εθνικό χρέος;

Θεωρώ, ότι είναι πάρα πολύ απίθανο. Γι' αυτό και θεωρώ εξωπραγματική την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ είτε για μονομερή διαγραφή του χρέους, είτε για...

Αυτό δεν το λέει. Άκουσα χθες τον κύριο Σταθάκη να λέει ότι αυτό αποκλείεται.

Ναι αλλά όταν εγώ ακούω τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, θα πρέπει κάποιος να μου προσδιορίσει ποιον θα πρέπει να ακούω; Θα πρέπει να ακούω τον κύριο Σταθάκη, που λέει όχι στη μονομερή διαγραφή ή θα πρέπει να ακούω τα υπόλοιπα στελέχη τα οποία επιμένουν για τη μονομερή διαγραφή; Στο κάτω-κάτω τα κόμματα, θα πρέπει να εκφράζονται κατά ενιαίο τρόπο σε τόσο κρίσιμα και κομβικά ζητήματα.

Ας μείνουμε λοιπόν στη θέση του κυρίου Σταθάκη, που λέει όχι στη μονομερή διαγραφή, αλλά που λέει, ότι αν δεν λύσουμε, αν δεν μειώσουμε το χρέος, δεν πρέπει ούτε στις αγορές να βγούμε, ούτε άλλες συμφωνίες να κάνουμε. Ότι πρέπει να προηγηθεί αυτό.

Εκεί διαφωνώ. Διότι, το ερώτημα, αυτή την στιγμή που τίθεται, είναι: Ο κύριος Σταθάκης, θέλει να υπογράψει η χώρα ένα τρίτο μνημόνιο αφού λήγει αυτό σε ένα μήνα από σήμερα και δεν θα έχει λυθεί και στο μεταξύ και το χρέος; Διότι αντιλαμβάνεσθε ότι πρέπει να κατανοούμε και πού κινούμαστε. Σήμερα είμαστε Οκτώβριος του 2014, η Ελλάδα έχει πρόγραμμα με τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς μέχρι το Δεκέμβριο του 2014, παραμένουν βεβαίως κάποια χρήματα από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για όλο το 2015 και το πρώτο τρίμηνο του 2016, αλλά αυτά δεν επαρκούν για να καλυφθούν τα χρηματοδοτικά κενά. Επομένως, το να μου λέει ο κύριος Σταθάκης ή ο ΣΥΡΙΖΑ ότι «ξέρετε, δεν πρέπει να βγούμε στις αγορές εάν δεν έχει διευθετηθεί το ζήτημα του χρέους», και επειδή η συζήτηση για το χρέος μπορεί να μην ανοίξει ούτε μέσα στον επόμενο, ούτε μέσα στον μεθεπόμενο μήνα, η Ελλάδα τι θα κάνει από τον Ιανουάριο; Μπορούν να μας δώσουν μία απάντηση στο συγκεκριμένο; Εγώ λοιπόν, προτείνω κάτι διαφορετικό.

Σας ακούω.

Θέλετε να κάνουμε μία σοβαρή συζήτηση για την ημέρα μετά το μνημόνιο και για το χρέος; Ας προσέλθουν όλα τα κόμματα, και στο κάτω-κάτω έχουν μία υποχρέωση απέναντι στον ελληνικό λαό, αφού στο όνομά του λειτουργούν, και ας πουν επισήμως πώς σκέφτονται την Ελλάδα της επόμενης ημέρας. Σε ό, τι αφορά την παραγωγική της ανασυγκρότηση, γιατί όλοι κατανοούμε ότι η κρίση έχει βλάψει τον παραγωγικό ιστό της χώρας, και βεβαίως ας καταθέσουν και την άποψή τους και για το χρέος. Ποια είναι η καλύτερη στρατηγική σε ότι αφορά τις διεκδικήσεις που θα θέσουμε στο τραπέζι όταν συνέλθουν οι εταίροι Ευρωπαίοι όπως έχουν συμφωνήσει, για να πάρουν αποφάσεις που θα οδηγήσουν σε ελάφρυνση του ελληνικού χρέους; Εάν δεν το κάνουν αυτό, τότε πολύ φοβούμαι, ότι δεν έχουν την παραμικρή διάθεση να συζητήσουν, απλά καταθέτουν στον αέρα προτάσεις, οι οποίες δεν θα έχουν παραλήπτη. Διότι, ο παραλήπτης των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να είναι μόνο ο ελληνικός λαός. Αφού την απόφαση δεν θα την πάρει ο ελληνικός λαός. Ο παραλήπτης των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ για να παραχθεί αποτέλεσμα, πρέπει να είναι και τα Εθνικά Κοινοβούλια των υπόλοιπων χωρών. Δεν είναι προτιμότερο, να πάμε με μία ενιαία γραμμή, η Ελλάδα να έχει δηλαδή το ισχυρότερο δυνατό εσωτερικό μέτωπο, ώστε όταν πάει στο εξωτερικό, οι αγορές να ξέρουν ότι αυτή δεν είναι μία απόφαση που την υποστηρίζει μόνο ένα κόμμα, αλλά έχει συγκροτηθεί ένας εθνικός πυρήνας ισχυρός, ο οποίος αυτή την στιγμή έχει μία ενιαία στάση, και αυτήν θα υποστηρίξει, ανεξάρτητα από ποιο κόμμα βρίσκεται σήμερα ή αύριο στην κυβέρνηση.

Μακάρι. Αυτό θα ήταν ευχής έργον. Ακόμη κι αν κινδυνεύουμε να χαρακτηριστούμε αιθεροβάμονες, ας ελπίσουμε ότι αυτό κάποια στιγμή θα γίνει. Το ερώτημα τώρα είναι: Αφού λέτε ότι η εξυπηρέτηση του χρέους δεν είναι υπερβολική και οι αγορές το εκτιμούν αυτό, τι είναι αυτό που έκανε τις αγορές να πανικοβληθούν και τα ελληνικά ομόλογα να ανεβούν από το 6 στο 7 και από το 7 στο 8 και από το 8 στο 9;

Θα σας πω τους λόγους για τους οποίους θεωρώ ότι έχουν συμβεί όλα αυτά. Πρώτον, άρχισαν να αποτιμούν με διαφορετικό τρόπο οι αγορές το ρίσκο της Ευρώπης. Γιατί; Γιατί η Ευρώπη μπαίνει σε ύφεση, γιατί φαίνεται ότι Ιταλία και Γαλλία έχουν προβλήματα διαρθρωτικά αλλά και προβλήματα δημοσιονομικά, καθώς το έλλειμμά τους είναι πάνω από το όριο το οποίο έχει θεσπιστεί και δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένες να ακολουθήσουν ένα δρόμο γρήγορης δημοσιονομικής προσαρμογής. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η αποτίμηση του ευρωπαϊκού ρίσκου αυξάνεται, και –βεβαίως- η αποτίμηση του ελληνικού ρίσκου πολλαπλασιάζεται σε σχέση με αυτήν που συνέβαινε πριν από λίγες εβδομάδες, εξαιτίας ειδικών παραγόντων που αφορούν την Ελλάδα. Και οι παράγοντες που αφορούν την Ελλάδα είναι δύο: πρώτον, η διαφαινόμενη αδυναμία επίτευξης λύσης συναίνεσης για την προεδρική πλειοψηφία και επομένως η αύξηση των πιθανοτήτων για εκλογές τον Μάρτιο του 2015, σε συνδυασμό βέβαια με τη διακήρυξη της κυβέρνησης ότι προσφεύγει στις αγορές, χωρίς όμως να αφήνει καθαρό το τι θα γίνει. Εάν θα υπάρχει, δηλαδή, προληπτική γραμμή πίστωσης ή όχι.

Μάλιστα.

Οι αγορές αισθάνονται περισσότερο ασφαλείς όταν δανείζουν μία χώρα η οποία πέρασε από ένα πρόγραμμα σαν αυτό που είχαμε εμείς στην Ελλάδα, βγαίνει μεν στις αγορές αλλά ξέρουν ότι αν κάποια στιγμή μετά από 6 μήνες, μετά από 10 μήνες, μετά από 1 χρόνο προκύψει πάλι μια διαταραχή, όπως έγινε πρόσφατα με μια πορτογαλική τράπεζα, και βγει η χώρα αυτή να δανειστεί, θα υπάρχει μία γραμμή πίστωσης ώστε αν δεν καλύψουν οι αγορές τις ανάγκες της χώρας, να μπορεί η χώρα να αντλήσει τα απαραίτητα κεφάλαια από τη γραμμή πίστωσης.

Καταλαβαίνω συνεπώς, ότι εσείς θεωρείτε σωστό να υπάρξει αυτή η προληπτική γραμμή πίστωσης.

Εγώ θεωρούσα σωστό κ. Τσίμα η χώρα να έχει προετοιμαστεί κατάλληλα. Έχω ακούσει πολλές κατηγορίες ένθεν κακείθεν ότι το ΠΑΣΟΚ, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 2010 δεν είχε προετοιμάσει την ένταξη στο μηχανισμό, ο οποίος δεν υπήρχε στο κάτω κάτω.

Ναι. Ε, καλά δεν την είχε προετοιμάσει. Αυτό είναι σωστό. Δεν είναι άδικες οι κατηγορίες.

Εμείς έχουμε 5 χρόνια εμπειρίας, δεν μπορεί, λοιπόν τώρα, να έρχεται κάποιος σήμερα, τη στιγμή που προσωπικά τουλάχιστον έθεσα δημόσια το ερώτημα αυτό πριν από ένα χρόνο: «τελειώνει το Μνημόνιο. Θα πάμε στο επόμενο ή θα βγούμε στις αγορές;». Είχα προτείνει: «Πάμε στις αγορές, αλλά ελάτε να προετοιμαστούμε». Δεν μπορεί, λοιπόν, η χώρα να λέει ότι ξέρετε κάτι ότι: «Α, αυτό ήταν ξαφνικό και προέκυψε». Ξέραμε ότι τελειώνει το 2014 το Μνημόνιο. Οφείλαμε να κάνουμε όλες τις αναγκαίες προπαρασκευαστικές ενέργειες, ώστε η χώρα να μην τεθεί σε κίνδυνο ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Διότι σήμερα και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν αλλάξει στάση απέναντι στην Ελλάδα και φάνηκε αυτό από τις δηλώσεις τις οποίες αναφερθήκατε και η ΕΚΤ είναι πολύ πιο χαλαρή στην άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής. Φαντάζεστε, το 2010 τον Τρισέ να λέει: «Ότι θα κάνω οτιδήποτε είναι αναγκαίο προκειμένου να προστατέψω το ευρώ, προκειμένου να προστατέψω χώρες όπως η Ελλάδα;». Η Ελλάδα πιθανότατα να μην είχε την περιπέτεια την οποία έζησε από το 2010 και μετά.

Αυτό είναι σωστό. Μπορεί. Αλλά δε θα το μάθουμε δυστυχώς ποτέ.

Και πέρα από αυτά, σήμερα έχουμε και μηχανισμούς. Έχουμε το ESM. Η Ελλάδα το 2010 δεν είχε το παραμικρό. Για κάντε, λοιπόν, μια σύγκριση της περιπέτειας του 2010 με τις περιπέτειες τις σημερινές. Σήμερα, εφόσον έχουμε χρόνο θα έπρεπε να προετοιμαστούμε. Αλλά δυστυχώς φαίνεται, ότι δεν διδασκόμαστε ούτε από τα λάθη μας ούτε από τα πάθη μας.

Έχετε δίκιο να λέτε, ότι ξέραμε ότι το Μνημόνιο τελειώνει τον Δεκέμβριο κι ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένα σχέδιο και μάλιστα κατά κάποιο τρόπο συμφωνημένο. Μ' ένα τουλάχιστον ελάχιστο συναίνεσης ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις.

Συναινετικό σχέδιο. Έπρεπε, δηλαδή, συναινετικά και οι πολιτικές δυνάμεις εδώ να οργανώσουν την έξοδο των θεσμικών δανειστών και να είναι συναινετική αυτή η διαδικασία, δηλαδή να έχουμε συμφωνήσει στους όρους και στις προϋποθέσεις.

Ε, ναι αλλά αυτό που φαίνεται στα μάτια μου να συνέβη είναι, ότι η έξοδος στις αγορές επιχειρήθηκε να χρησιμοποιηθεί ως εκλογικό επιχείρημα. Ως κομματικό εννοώ εκλογικό επιχείρημα.


Η έξοδος στις αγορές θα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα της επάρκειας και της ικανότητάς μας να διαχειριστούμε τα του οίκου μας με τρόπο αποτελεσματικό κι όχι αποτέλεσμα πολιτικών επιδιώξεων για 5 ημέρες εφήμερης αντιμνημονιακής δόξας.


Αυτό που δεν κάναμε ένα χρόνο, προκάνουμε, δηλαδή προλαβαίνουμε να το κάνουμε τώρα. Αν εν πάση περιπτώσει και μετά την κρυάδα που πήρε η χώρα;

Η εκτίμηση μου είναι ναι, και το λέω αυτό με βάση και τις δηλώσεις που ήδη έχουν γίνει από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, από στελέχη των ευρωπαϊκών θεσμών. Λένε «εμείς δε θα εγκαταλείψουμε την Ελλάδα». Προφανώς, κανείς δε θέλει να οδηγηθεί η Ελλάδα σε προβλήματα. Δεν μπορεί μετά από 5 χρόνια θυσιών, μετά από τόσες πολλές προσπάθειες να αφεθεί η Ελλάδα αντιμέτωπη με τεράστια προβλήματα. Εκείνο που χρειάζεται είναι σύνεση από όλες τις πλευρές και στην Ελλάδα επίτευξη πολιτικών συναινέσεων, έτσι ώστε να μην προσπαθεί είτε η κυβέρνηση, είτε η αξιωματική αντιπολίτευση να μετατρέψει σε πεδίο αντιπαράθεσης αυτό το οποίο τόσο πολύ έχουμε ανάγκη. Δηλαδή, τι; Την ομαλή έξοδο στις αγορές και τη διασφάλιση προϋποθέσεων σταθερότητας για να ξέρει ο επενδυτής, ο δυνητικός επενδυτής, ο οποίος αύριο θέλει να επενδύσει στην Ελλάδα, ότι η Ελλάδα είναι ένας ασφαλής τόπος. Θα δείτε σήμερα, υπάρχει μία μελέτη από το Bruegel που λέει, ότι η Ελλάδα είναι η 5η χώρα υποδοχής κινέζικων επενδύσεων στην Ευρώπη. Σχεδόν, έχουμε δεχθεί το ίδιο ποσοστό κινέζικων επενδύσεων όσο και η γερμανική οικονομία. Πώς ακριβώς θα συνεχίσουμε να προσελκύουμε επενδύσεις, κ. Τσίμα, εάν η χώρα μας αποτελέσει πεδίο πολιτικής αστάθειας, αν η χώρα μας δεν μπορεί να έχει ομαλή και βιώσιμη πρόσβαση στις αγορές; Πώς θα λύσουμε τα προβλήματα; Πώς θα αλλάξουμε το παραγωγικό πρότυπο;

Κρατάω λοιπόν αυτήν την έκκληση να υπάρξει να μη γίνει πεδίο αντιπαράθεσης, αλλά πεδίο συναίνεσης η επόμενη μέρα μετά το Μνημόνιο.

Και να ξεκινήσει μία σοβαρή συζήτηση για την επόμενη μέρα και για το χρέος, αλλά όχι μέσα από τα τηλεοπτικά πάνελ. Όχι μέσα από άρθρα. Να γίνει μία επίσημη συζήτηση. Να καθίσουν τα κόμματα στο τραπέζι, το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και να καταθέσουν - και τα άλλα τα κόμματα, βεβαίως, δεν αποκλείω κανένα κόμμα - και να καταθέσουν τις προτάσεις τους για την επόμενη μέρα μετά το Μνημόνιο και τις προτάσεις τους για το χρέος. Και αφού διαμορφωθεί μια θέση εθνική, τότε να αρχίσουμε να διατυπώνουμε τις επιμέρους διαφορές που έχουμε.

http://www.epikairo.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: