H ΚΕΡΑ ΒΓΕΝΑ ΠΟΥ ΗΡΝΕΙΤΟ
ΦΕΛΝΙΚΟΣ |
ΝΑ ΠΕΣΕΙ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ...
«Μεγάλη Δευτέρα, ο Χριστός στη μαχαίρα». Στη φράση αυτή ο θυμόσοφος, και βαθιά θρησκευόμενος, λαός μας συμπυκνώνει, από χρόνου μικρού, την πρώτη μέρα της Εβδομάδας των Παθών. Τη Μεγάλη Δευτέρα σε όλη την Ελλάδα ξεκινούν οι ετοιμασίες, στα σπίτια, για τον εορτασμό του Πάσχα. Στα χωριά, παλαιότερα, ενδεχομένως σε ορισμένα και σήμερα,
άσπριζαν με ασβέστη τις αυλές, έβαφαν τις γλάστρες κόκκινες και φύτευαν διάφορα λουλούδια. Στην εκκλησία ξεκινούν να ψάλλουν την Ακολουθία του Νυμφίου: Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός, καὶ μακάριος ὁ δοῦλος, ὃν εὑρήσει γρηγοροῦντα, ἀνάξιος δὲ πάλιν, ὃν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μὴ τῷ ὕπνῳ κατενεχθής, ἵνα μῄ τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καὶ τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθῇς, ἀλλὰ ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεός, διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς.
Όχι, μην ανησυχείτε, δεν θα κάνω θεολογικές καταβυθίσεις στη Μεγάλη Εβδομάδα ούτε θα επιχειρήσω να αντιστοιχήσω τα πάθη των Ελλήνων με την πορεία του Ιησού προς τη Σταύρωση και την Ανάσταση. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι έχω λίγο κουραστεί με τους κομματικούς διαξιφισμούς, τα μνημόνια, την τρόικα, τα προαπαιτούμενα, τις δόσεις και τις εκλογές. Και θα ήθελα λίγο να δραπετεύσω από τα ειωθότα. Νομίζω και οι περισσότεροι θα το θέλουν. Ξέρω η πραγματικότητα είναι σκληρή και πονάει, όμως σκέφτηκα ...να πάψω για λίγο να χτυπώ με το «σπαθί» και να σιμώσω, όχι για να κλάψω εις του Κυρίου το κορμί, αλλά στα δύο γεγονότα στα οποία η Εκκλησία έχει αφιερώσει τη σημερινή ημέρα.
Το πρώτο είναι η άκαρπος συκή, την οποία καταράσθηκε ο Χριστός και ξεράθηκε αμέσως. Ο ευαγγελιστής Μάρκος αναφέρει πως την ώρα που ο Κύριος επιτίμησε τη συκή και ξηράθηκε, κατέπεσαν αμέσως τα καταπράσινα φύλλα της και την επόμενη μέρα ξεράθηκε και η ρίζα της. Οι μαθητές έκθαμβοι από το θαύμα αυτό δεν ζητούσαν να μάθουν την βαθύτερη έννοιά του, αλλά είχαν την απορία «πως παραχρήμα εξηράνθη η συκή;» (Ματθ. 21:20). Πρώτη φορά είχαν δει τιμωρία της άψυχης φύσεως. Ο Κύριος παίρνοντας αφορμή από την απορία των μαθητών, χωρίς να εξηγήσει την συμβολική σημασία του θαύματος, τους δίδαξε για τη μεγάλη δύναμη της πίστεως, η οποία όταν συνοδεύεται από εσωτερική θέρμη και χωρίς τον παραμικρό δισταγμό μπορεί να κατορθώσει αφάνταστα πράγματα. Τους είπε: «Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε, οὐ μόνον τὸ τῆς συκῆς ποιήσετε, ἀλλὰ κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ἂρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται·».
Εδώ κάνω μια παρένθεση για να εξομολογηθώ την αμαρτία μου. Ο πραγματικός λόγος που αποφάσισα σήμερα να αναφερθώ στα γεγονότα της Μεγάλης Δευτέρας δεν είναι ότι βαρέθηκα να γράφω για τα πολιτικά, είναι βεβαίως και αυτός, αλλά -κι αυτό είναι πρώτη φορά που το λέω- επειδή ήθελα να αναφερθώ σε μια παιδική μου ανοησία. Επηρεασμένος από τη ρήση του Ευαγγελίου, νομίζω ήμουν 12-13 χρονών, πήγα σ' έναν κοντινό, στο σπίτι μου στο Αγρίνιο, λόφο, στην Αγία Παρασκευούλα. Εκεί κάθησα σ' ένα βράχο, κοίταξα το βουνό απέναντι, την Κερά Βγένα, έκλεισα τα μάτια κι άρχισα ψιθυριστά να «διατάζω» το βουνό να σηκωθεί και να πάει να πέσει στην Τριχωνίδα. Διέταζα, διέταζα, τίποτε. Η Κερά Βγένα εκεί. Σκέφτηκα ότι δεν κουνήθηκε επειδή ήτανε λίμνη και όχι θάλασσα. Ξανάκλεισα τα μάτια και τη διέταξα να πέσει στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Τίποτε. Την έστειλα στην Αμφιλοχία, στον Αμβρακικό και πάλι τίποτε. Πείσμωσα και ξαναπροσπάθησα με το Ιόνιο. Είπα στην Κερά Βγένα, με μεγαλύτερη τώρα ένταση, να σηκωθεί, να φύγει και να πάει να πέσει έξω από τη Λευκάδα. Αυτή όμως και πάλι δεν μου έκανε τη χάρη. Στεκόταν εκεί ακούνητη. Θαρρείς και με κορόιδευε. Την κοιτούσα και δεν μπορούσα να καταλάβω το γιατί. Αφού, όπως είχε πει ο Χριστός στους μαθητές, αρκεί να πιστέψεις και θα γίνει. Και 'γω το πίστευα και Τον πίστευα. Γιατί δεν μπορούσα να κάνω το θαύμα; Γιατί; Δοκίμασα να ξεράνω μια φραγκοσυκιά που ήταν δίπλα. Αποτυχία και σ' αυτό. Απογοητεύτηκα. Πήρα το δρόμο της επιστροφής. Είχε περάσει αρκετή ώρα και δεν ήθελα να ανησυχήσουν στο σπίτι. Καθώς κατέβαινα την πλαγιά είδα μια μεγάλη πέτρα. Την διέταξα να πέσει στο ρέμα. Ούτε αυτή κουνήθηκε. Θύμωσα. Έκατσα στο χώμα, έβαλα δύναμη και στα δύο μου πόδια και την έσπρωξα. Η πέτρα κουνήθηκε. Έβαλα περισσότερη δύναμη και, ω του θαύματος, κύλησε και έπεσε στο ρέμα. Τον παφλασμό που έκανε τον έχω από τότε σαν συναίσθημα. Και σαν πίστη. Όχι στην ευαγγελική ρήση, αλλά στο αρχαιοελληνικό απόφθεγμα «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Ξέρω, θα με πείτε ανόητο. Μπορεί να 'χετε δίκαιο. Όμως εγώ, μέρα που 'ναι, το ξαναθυμήθηκα, και είπα να σας το ξομολογηθώ. Σαράντα χρόνια το κράτησα κρυφό, είπα να το βγάλω από μέσα μου.
Το δεύτερο γεγονός, στο οποίο αφιερούται, από την εκκλησία, η Μεγάλη Δευτέρα είναι η μνήμη του «Παγκάλου», ουχί του Θεοδώρου αλλά του Ιωσήφ, του μικρότερου γιού του Ιακώβ. Αυτός, λόγω της ενάρετης ζωής του, φθονήθηκε από τα αδέλφια. Αρχικά τον έριξαν σ' ένα λάκκο και προσπάθησαν να εξαπατήσουν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο, ό,τι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. Αφού δεν μπόρεσαν να εξαπατήσουν τον Ιακώβ, τον πούλησαν σε εμπόρους, οι οποίοι με την σειρά τους τον πούλησαν στον αρχιμάγειρα του Φαραώ της Αιγύπτου Πετεφρή. Εκεί ο Ιωσήφ αφού δεν ενέδωσε στις ερωτικές επιθυμίες της συζύγου του Πετεφρή, συκοφαντήθηκε από την ίδια και ο Φαραώ τον φυλάκισε. Κάποτε όμως ο Φαραώ είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε έναν ερμηνευτή. Ο Ιωσήφ ερμήνευσε ότι θα έλθουν στη χώρα επτά χρόνια ευφορίας και επτά ακαρπίας και λιμού. Ο Φαραώ ευχαριστημένος και ενθουσιασμένος από τη σοφία του, έδωσε στον Ιωσήφ αξιώματα. Ο Ιωσήφ διαχειρίσθηκε άριστα την εξουσία και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια του λιμού τον λαό. Τ' αδέρφια του, εξαιτίας του λιμού, φανερώθηκαν μπροστά του ζητώντας βοήθεια. Εκείνος όχι μόνο δεν τους κρατούσε κακία, αλλά αντιθέτως τα συγχώρεσε και τα προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο μαζί με τους γονείς του.
Για το γεγονός αυτό δεν έχω κάποια προσωπική ιστορία να σας διηγηθώ. Ευτυχώς τα τρία αδέλφια είμαστε αγαπημένα και ο φθόνος δεν εμφιλοχώρησε ποτέ στις μεταξύ μας σχέσεις. Ούτε σε λάκκο με έριξαν ο Γιάννης και η Βάσω ούτε με πούλησαν σε κανέναν -αν και η αλήθεια είναι πως μικρό με απειλούσαν, επειδή ήμουν μαυριδερός, να με πουλήσουν στους γύφτους. Πάντως (και κατά παράβαση της αρχικής μου δήλωσης πως δεν θα αντιστοιχήσω τα Πάθη του Ιησού με αυτά που βιώνουν σήμερα οι Έλληνες) δεν θα ήταν άσχημα να ισχύσει και στα καθ' ημάς η ερμηνεία του Ιωσήφ για το όνειρο του Φαραώ. Φέτος ή του χρόνου -εξαρτάται από πότε μετράει κάποιος την κρίση, από το 2008 ή το 2009- συμπληρώνονται «επτά χρόνια ακαρπίας και λιμού». Είθε να ακολουθήσουν τα χρόνια της ευφορίας. Αν και κομμάτι δύσκολο το βλέπω. Μάλλον από φέτος, και μετά την ακαρπία και τον λιμό, ξεκινούν τα χρόνια της εφορίας. Αυτός κι αν είναι Γολγοθάς...
άσπριζαν με ασβέστη τις αυλές, έβαφαν τις γλάστρες κόκκινες και φύτευαν διάφορα λουλούδια. Στην εκκλησία ξεκινούν να ψάλλουν την Ακολουθία του Νυμφίου: Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός, καὶ μακάριος ὁ δοῦλος, ὃν εὑρήσει γρηγοροῦντα, ἀνάξιος δὲ πάλιν, ὃν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μὴ τῷ ὕπνῳ κατενεχθής, ἵνα μῄ τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καὶ τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθῇς, ἀλλὰ ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεός, διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς.
Όχι, μην ανησυχείτε, δεν θα κάνω θεολογικές καταβυθίσεις στη Μεγάλη Εβδομάδα ούτε θα επιχειρήσω να αντιστοιχήσω τα πάθη των Ελλήνων με την πορεία του Ιησού προς τη Σταύρωση και την Ανάσταση. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι έχω λίγο κουραστεί με τους κομματικούς διαξιφισμούς, τα μνημόνια, την τρόικα, τα προαπαιτούμενα, τις δόσεις και τις εκλογές. Και θα ήθελα λίγο να δραπετεύσω από τα ειωθότα. Νομίζω και οι περισσότεροι θα το θέλουν. Ξέρω η πραγματικότητα είναι σκληρή και πονάει, όμως σκέφτηκα ...να πάψω για λίγο να χτυπώ με το «σπαθί» και να σιμώσω, όχι για να κλάψω εις του Κυρίου το κορμί, αλλά στα δύο γεγονότα στα οποία η Εκκλησία έχει αφιερώσει τη σημερινή ημέρα.
Το πρώτο είναι η άκαρπος συκή, την οποία καταράσθηκε ο Χριστός και ξεράθηκε αμέσως. Ο ευαγγελιστής Μάρκος αναφέρει πως την ώρα που ο Κύριος επιτίμησε τη συκή και ξηράθηκε, κατέπεσαν αμέσως τα καταπράσινα φύλλα της και την επόμενη μέρα ξεράθηκε και η ρίζα της. Οι μαθητές έκθαμβοι από το θαύμα αυτό δεν ζητούσαν να μάθουν την βαθύτερη έννοιά του, αλλά είχαν την απορία «πως παραχρήμα εξηράνθη η συκή;» (Ματθ. 21:20). Πρώτη φορά είχαν δει τιμωρία της άψυχης φύσεως. Ο Κύριος παίρνοντας αφορμή από την απορία των μαθητών, χωρίς να εξηγήσει την συμβολική σημασία του θαύματος, τους δίδαξε για τη μεγάλη δύναμη της πίστεως, η οποία όταν συνοδεύεται από εσωτερική θέρμη και χωρίς τον παραμικρό δισταγμό μπορεί να κατορθώσει αφάνταστα πράγματα. Τους είπε: «Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε, οὐ μόνον τὸ τῆς συκῆς ποιήσετε, ἀλλὰ κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ἂρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται·».
Εδώ κάνω μια παρένθεση για να εξομολογηθώ την αμαρτία μου. Ο πραγματικός λόγος που αποφάσισα σήμερα να αναφερθώ στα γεγονότα της Μεγάλης Δευτέρας δεν είναι ότι βαρέθηκα να γράφω για τα πολιτικά, είναι βεβαίως και αυτός, αλλά -κι αυτό είναι πρώτη φορά που το λέω- επειδή ήθελα να αναφερθώ σε μια παιδική μου ανοησία. Επηρεασμένος από τη ρήση του Ευαγγελίου, νομίζω ήμουν 12-13 χρονών, πήγα σ' έναν κοντινό, στο σπίτι μου στο Αγρίνιο, λόφο, στην Αγία Παρασκευούλα. Εκεί κάθησα σ' ένα βράχο, κοίταξα το βουνό απέναντι, την Κερά Βγένα, έκλεισα τα μάτια κι άρχισα ψιθυριστά να «διατάζω» το βουνό να σηκωθεί και να πάει να πέσει στην Τριχωνίδα. Διέταζα, διέταζα, τίποτε. Η Κερά Βγένα εκεί. Σκέφτηκα ότι δεν κουνήθηκε επειδή ήτανε λίμνη και όχι θάλασσα. Ξανάκλεισα τα μάτια και τη διέταξα να πέσει στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Τίποτε. Την έστειλα στην Αμφιλοχία, στον Αμβρακικό και πάλι τίποτε. Πείσμωσα και ξαναπροσπάθησα με το Ιόνιο. Είπα στην Κερά Βγένα, με μεγαλύτερη τώρα ένταση, να σηκωθεί, να φύγει και να πάει να πέσει έξω από τη Λευκάδα. Αυτή όμως και πάλι δεν μου έκανε τη χάρη. Στεκόταν εκεί ακούνητη. Θαρρείς και με κορόιδευε. Την κοιτούσα και δεν μπορούσα να καταλάβω το γιατί. Αφού, όπως είχε πει ο Χριστός στους μαθητές, αρκεί να πιστέψεις και θα γίνει. Και 'γω το πίστευα και Τον πίστευα. Γιατί δεν μπορούσα να κάνω το θαύμα; Γιατί; Δοκίμασα να ξεράνω μια φραγκοσυκιά που ήταν δίπλα. Αποτυχία και σ' αυτό. Απογοητεύτηκα. Πήρα το δρόμο της επιστροφής. Είχε περάσει αρκετή ώρα και δεν ήθελα να ανησυχήσουν στο σπίτι. Καθώς κατέβαινα την πλαγιά είδα μια μεγάλη πέτρα. Την διέταξα να πέσει στο ρέμα. Ούτε αυτή κουνήθηκε. Θύμωσα. Έκατσα στο χώμα, έβαλα δύναμη και στα δύο μου πόδια και την έσπρωξα. Η πέτρα κουνήθηκε. Έβαλα περισσότερη δύναμη και, ω του θαύματος, κύλησε και έπεσε στο ρέμα. Τον παφλασμό που έκανε τον έχω από τότε σαν συναίσθημα. Και σαν πίστη. Όχι στην ευαγγελική ρήση, αλλά στο αρχαιοελληνικό απόφθεγμα «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Ξέρω, θα με πείτε ανόητο. Μπορεί να 'χετε δίκαιο. Όμως εγώ, μέρα που 'ναι, το ξαναθυμήθηκα, και είπα να σας το ξομολογηθώ. Σαράντα χρόνια το κράτησα κρυφό, είπα να το βγάλω από μέσα μου.
Το δεύτερο γεγονός, στο οποίο αφιερούται, από την εκκλησία, η Μεγάλη Δευτέρα είναι η μνήμη του «Παγκάλου», ουχί του Θεοδώρου αλλά του Ιωσήφ, του μικρότερου γιού του Ιακώβ. Αυτός, λόγω της ενάρετης ζωής του, φθονήθηκε από τα αδέλφια. Αρχικά τον έριξαν σ' ένα λάκκο και προσπάθησαν να εξαπατήσουν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο, ό,τι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. Αφού δεν μπόρεσαν να εξαπατήσουν τον Ιακώβ, τον πούλησαν σε εμπόρους, οι οποίοι με την σειρά τους τον πούλησαν στον αρχιμάγειρα του Φαραώ της Αιγύπτου Πετεφρή. Εκεί ο Ιωσήφ αφού δεν ενέδωσε στις ερωτικές επιθυμίες της συζύγου του Πετεφρή, συκοφαντήθηκε από την ίδια και ο Φαραώ τον φυλάκισε. Κάποτε όμως ο Φαραώ είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε έναν ερμηνευτή. Ο Ιωσήφ ερμήνευσε ότι θα έλθουν στη χώρα επτά χρόνια ευφορίας και επτά ακαρπίας και λιμού. Ο Φαραώ ευχαριστημένος και ενθουσιασμένος από τη σοφία του, έδωσε στον Ιωσήφ αξιώματα. Ο Ιωσήφ διαχειρίσθηκε άριστα την εξουσία και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια του λιμού τον λαό. Τ' αδέρφια του, εξαιτίας του λιμού, φανερώθηκαν μπροστά του ζητώντας βοήθεια. Εκείνος όχι μόνο δεν τους κρατούσε κακία, αλλά αντιθέτως τα συγχώρεσε και τα προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο μαζί με τους γονείς του.
Για το γεγονός αυτό δεν έχω κάποια προσωπική ιστορία να σας διηγηθώ. Ευτυχώς τα τρία αδέλφια είμαστε αγαπημένα και ο φθόνος δεν εμφιλοχώρησε ποτέ στις μεταξύ μας σχέσεις. Ούτε σε λάκκο με έριξαν ο Γιάννης και η Βάσω ούτε με πούλησαν σε κανέναν -αν και η αλήθεια είναι πως μικρό με απειλούσαν, επειδή ήμουν μαυριδερός, να με πουλήσουν στους γύφτους. Πάντως (και κατά παράβαση της αρχικής μου δήλωσης πως δεν θα αντιστοιχήσω τα Πάθη του Ιησού με αυτά που βιώνουν σήμερα οι Έλληνες) δεν θα ήταν άσχημα να ισχύσει και στα καθ' ημάς η ερμηνεία του Ιωσήφ για το όνειρο του Φαραώ. Φέτος ή του χρόνου -εξαρτάται από πότε μετράει κάποιος την κρίση, από το 2008 ή το 2009- συμπληρώνονται «επτά χρόνια ακαρπίας και λιμού». Είθε να ακολουθήσουν τα χρόνια της ευφορίας. Αν και κομμάτι δύσκολο το βλέπω. Μάλλον από φέτος, και μετά την ακαρπία και τον λιμό, ξεκινούν τα χρόνια της εφορίας. Αυτός κι αν είναι Γολγοθάς...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου