Τώρα που κάθεται η σκόνη...

Τώρα που κάθεται κάπως η σκόνη από την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές...
Τώρα που καταλαγιάζουν οι διθύραμβοι αλλά και το ανάθεμα
Τώρα που η κυβέρνηση αρχίζει να εξαντλεί το επικοινωνιακό spin στα φιλικά ΜΜΕ - βλέπε πχ τα ΝΕΑ: "Οι αγορές σκίζουν το μνημόνιο"...
Τώρα που η αντιπολίτευση κουράστηκε να εξηγεί γιατί τελικά το μνημονιακό επιτόκιο είναι καλύτερο (αλλά κακό το μνημόνιο όμως)

Είναι η στιγμή για ψυχραιμία - και για μερικές ερωταπαντήσεις...

Τελικά έπρεπε να βγει η Ελλάδα στις αγορές;

Ναι, έπρεπε. Συνολικά στην Ευρωζώνη, τα χαμηλά επιτόκια έχουν κάνει τα διεθνή κεφάλαια να αναζητούν τοποθετήσεις με μεγαλύτερες αποδόσεις.

Τα επιτόκια των Ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά έπεφταν εδώ και καιρό. Οι συνθήκες ήταν ώριμες για μία πρώτη - δοκιμαστική - έξοδο στις αγορές.
Από τη στιγμή που φάνηκε πως η Ελλάδα μπορούσε να πετύχει ένα επιτόκιο κοντά στο 5% (τελικά κάτω από 5%) ήταν σωστή η απόφαση έκδοσης 5ετούς ομολόγου.
Κατ'αρχάς για πρακτικούς λόγους - για κάλυψη μικρού έστω μέρους του χρηματοδοτικού κενού για το 2014.
Ας μην ξεχνάμε πως τον Μάιο λήγουν ομόλογα περίπου 9,6 δις Ευρώ (όπως και τον Μάϊο του 2010 καλή ώρα...).
ΕΕ και ΔΝΤ δεν μας έχουν διασφαλίσει ακόμα την απελευθέρωση όλων των δόσεων (εκκρεμούν 11 δις περίπου να πάρουμε) ώστε να είμαστε απολύτως καλυμμένοι.
Πολλά προαπαιτούμενα δεν έχουν εκπληρωθεί, η ΕΕ έχει σπάσει τη δική της δόση σε υπο-δόσεις για να ελέγχει την πρόοδο και το ΔΝΤ θα συνεδριάσει ο Μάιο. Άρα κάλλιο πέντε και στο χέρι...
Επίσης όμως και για να "ξαναπάρει μπροστά" η διεθνής αγορά ομολόγων για την Ελλάδα.
Η εμπειρία άλλων χωρών όπως η Ιρλανδία έχει δείξει ότι μετά την πρώτη επιστροφή στις αγορές τα επιτόκια πέφτουν περαιτέρω και το κόστος δανεισμού της χώρας μειώνεται.
Ταυτόχρονα γίνεται και πιο εύκολη και φτηνή η πρόσβαση του τραπεζικού συστήματος αλλά και των μεγάλων Ελληνικών επιχιερήσεων στις διεθνείς αγορές.

Δεν υπήρχαν πολιτικές σκοπιμότητες από πίσω;
Αλλοίμονο...φυσικά και υπήρχαν. Είμαστε ενάμιση μήνα από τις ευρωεκλογές και η κυβέρνηση προσπαθεί απεγνωσμένα - και υπερβολικά - να πουλήσει στους ψηφοφόρους το success story της.

Ειδικά δε μετά από την υπόθεση Μπαλτάκου που κλόνισε την ΝΔ και τον Σαμαρά προσωπικά, ήταν επείγον να αλλάξει η ατζέντα και να επανέρθει στα θετικά σημάδια που φαίνονται στην οικονομία.
Τι καλύτερο από μία έξοδο στις αγορές μετά από καραντίνα 4 ετών, την ταχύτερη μάλιστα επάνοδο στυις αγορές χώρας που έχει αναδιαρθρώσει το χρέος;
Σαφείς λοιπόν οι πολιτικές σκοπιμότητες, στα όρια της αναγούλας οι πανηγυρισμοί αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι ήταν μία σωστή απόφαση.

Μα δεν δανειστήκαμε με μεγαλύτερο επιτόκιο από αυτό που πληρώνουμε στους πιστωτές;
Ναι, πράγματι, έτσι είναι. Το μνημόνιο των τοκογλύφων του τρισκατάρατου μνημονίου είναι 1.50% περίπου, και δανειστήκαμε από τις αγορές με επιτόκιο κοντά στο 5%.
Για ένα 5ετές ομόλογο, αυτή η διαφορά μεταφράζεται σε επιπλέον επιβάρυνση περίπου 350 εκ. Ευρώ. Δεν είναι και λίγα.
Η κυβέρνηση βέβαια ισχυρίζεται ότι με την έξοδο στις αγορές εξοικονομούμε 200 εκ. Ευρώ.
Που το βασίζει αυτό; Στο γεγονός ότι μία πετυχημένη έκδοση πολυετούς ομολόγου παρασύρει προς τα κάτω το κόστος δανεισμού στα έντοκα γραμμάτια αλλά και σε όλα τα ομόλογα.
Ισχύει; Ισχύει, αν και τα 200 εκ. είναι ως νούμερο ολίγον στον αέρα.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει κανείς να συγκρίνει την άμεση αύξηση κόστους (δανειστήκαμε με 5% αντί για 1,5%) με την μεσοπρόθεσμη και δυναμική επίπτωση στη μείωση του κόστους.
Ο χρόνος θα δείξει.

Πότε είχαμε βγει για τελευταία φορά στις αγορές;

Τυπικά, ποτέ δεν φύγαμε από τις αγορές, γιατί πάντα εκδίδαμε έντοκα γραμμάτια (6μηνα και 12μηνα). Αλλά "πρόσβαση στις αγορές" εννοούμε στην πράξη την έκδοση πολυετών ομολόγων.
Ουσιαστικά, η Ελλάδα έχασε την πρόσβαση στις αγορές τον Απρίλιο του 2010, όταν οι επενδυτές πίστεψαν ότι δεν υπήρχε πιθανότητα να ανατεπεξέλθει χωρίς εξωτερική βοήθεια.
Και όσο αυτή η βοήθεια αργούσε, τόσο ανέβαιναν τα spreads και έκαναν τον δανεισμό απαγορευτικό.
Το 2010 η κυβέρνηση Παπανδρέου βγήκε στις αγορές με πολυετή ομόλογα 3 φορές.
Η πρώτη ήταν στις 2/2/2010, με ένα πενταετές ομόλογο με κόστος 6,1%. Ζητούσε αρχικά 5δις, προσφέρθηκαν 25 δις, και πήρε 8 δις. Τότε πολλοί ψεκασμένοι την κατηγόρησαν ότι "δεν τα πήρε όλα τα 25 δις και αναγκάστηκε μετά να προσφύγει στο μνημόνιο".
Ευτυχώς που δεν το έκανε. Αν τα είχε "πάρει όλα" οι αγορές θα έκλειναν την επόμενη ημέρα και αυτό πριν δημιουργηθεί ο μηχανισμός διάσωσης - άρα σίγουρη χρεωκοπία.
Και να θυμόμαστε - για να έχουμε αίσθηση των μεγεθών - ότι η χώρα τελικά χρειάστηκε 110 δις - και μετά άλλα 130 δις!
Η δεύτερη φορά ήταν στις 11/3/2010, με ένα 10ετές ομόλογο με κόστος 6,25%. Ζήτησε 5 δις, προσφέρθηκαν 16 δις, και πήρε τελικά 5 δις.
Κια η τρίτη ήταν στις 7/4/2010, με ένα 7ετές ομόλογο και κόστος 5,9%. Ζήτησε 5 δις, προσφέρθηκαν 6 δις, και πήρε τελικά 5 δις.
Παρά το γεγονός ότι στην τελευταία έκδοση το κόστος ήταν λίγο κάτω από το 6%, η μικρή ζήτηση έδειχνε ήδη ότι το παράθυρο ευκαιρίας έκλεινε γρήγορα.
Ευτυχώς η ΕΕ είχε πλέον δρομολογήσει τις αποφάσεις και έτσι αποφεύχθηκε η καταστροφή - τα χρήματα ήρθαν μία μέρα πριν τη λήξη ενός ομολόγου 9 δις στις 10 Μαίου που η χώρα δεν μπορούσε να αποπληρώσει.

Έξοδος στις αγορές σημαίνει έξοδος από το μνημόνιο;

Εδώ γελάμε...
Πολύ θα ήθελε η κυβέρνηση να πείσει για κάτι τέτοιο. Όμως πολύ απλά δεν είναι έτσι.
Από το μεν ΔΝΤ έχουμε λαμβάνειν μέχρι και το 2016, άρα η αυστηρή επιτήρηση θα είναι μέχρι τότε - και φυσικά στη συνέχεια μέχρι να αποπληρώσουμε όσα έχουμε δανειστεί.
Από τη δε ΕΕ τα χρήματα τελειώνουν του χρόνου, αλλά με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες που ισχύουν ήδη, όλα τα κράτη (όχι μόνο η Ελλάδα) θα είναι υπο αυστηρή επιτήρηση και θα πρέπει να στέλνουν τους προϋπολογισμούς τους για έγκριση στις Βρυξέλλες. Μνημόνιο forever με άλλα λόγια....
Άρα; Άρα απλώς παίζεται ένα πολιτικό παιχνίδι συμβολισμών, και τίποτα παραπάνω.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να μη χρειαστεί ένα - μικρό, έστω, της τάξης των 10-15 δις - χρηματοδοτικό πακέτο από τους εταίρους μας για να καλύψουμε το κενό χρηματοδότησης που έχουμε τα επόμενα χρόνια.
Να τα κουτσοκαταφέρει χωρίς αυτό, ώστε να μπορεί να διαλαλήσει υπερήφανα ότι "έβγαλε τη χώρα από το μνημόνιο" και να αφαιρέσει πολιτικά επιχειρήματα από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Θα τα καταφέρει χωρίς νέο πακέτο; Παίζεται. Οι εταίροι μας δεν το πολυπιστεύουν, και κάπου θα προτιμούσαν να μας δανείσουν και κάτι παραπάνω (εδώ που φτάσαμε).
Γιατί; Για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο και για να είναι πιο στενή η επιτήρηση (γιατί πράγματι θα είναι πιο στενή).
Πάντως αν είναι να δανειστούμε άλλα 15 δις σε επιτόκια κοντά στο 5% καλύτερα ένα νεό πακέτο με επιτόκια της τάξης του 1,5%. Οι υποχρεώσεις μας δεν θα είναι πολύ διαφορετικές.

Τελικά τίνος είναι η σημερινή επιτυχία;

Εδώ είμαστε...Για πείτε μου εσείς:
Ποιός άραγε θα έπρεπε να πιστωθεί περισσότερο την επάνοδο στος αγορές;
Αυτοί που παρέλαβαν το 2009 έλλειμμα δημοσιονομικό στο 16%, αντίστοιχο έλλειμμα εξωτερικού ισοζυγίου, ψεύτικα στοιχεία και κατάφεραν να αγοράσουν χρόνο μέχρις ότου η ΕΕ δημιουργήσει εκ του μηδενός το μεγαλύτερο μηχανισμό χρηματοδοτικής βοήθειας στην ιστορία, γλυτώνοντας τη χώρα από την επίσημη χρεωκοπία το 2010 στο παρά πέντε; Αυτοί που κατάφεραν να μειώσουν το έλλειμμα κατά 8 περίπου μονάδες σε 2 χρόνια, πετυχαίνοντας την ταχύτερη δημοσιονομική προσαρμογή ever, αλλά και την πρώτη θέση στην ταχύτητα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την Ελλάδα ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ;
Ή αντιθέτως αυτοί που αφού άφησαν πίσω τους συντρίμμια το 2009, έλεγαν στη συνέχεια ότι "δεν θα συναινέσουν στο λάθος", μας φλόμωσαν στα Ζάππεια και στα 18δις ισοδύναμα, οδήγησαν τη χώρα στο χείλος της εξόδου από το Ευρώ με τις διπλές εκλογές του 2012, για να κάνουν μετά την κωλοτούμπα του αιώνα, συνεχίζοντας τις πολιτικές που ξεκίνησε η κυβέρνηση Παπανδρέου (με μερικές μικρές εξαιρέσεις όπως οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις, η διαφάνεια, η αξιοκρατία, οι δημοκρατικές διαδικασίες...) και σήμερα επαίρονται για ένα πρωτογενές πλεόνασμα χωρίς να λένε λέξη αναγνώρισης για αυτούς που το δημιούργησαν στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος;...
Διαλέγετε και παίρνετε.

Και τώρα;
Και τώρα...η χώρα βγήκε πάλι δειλά στις αγορές, αλλά η οικονομία παραμένει σε ύφεση, η ανεργία είναι σταθερά στο 27% και θα πάρει καιρό να κατέβει, το αναπτυξιακό μοντέλο παραμένει αναχρονιστικό και αδιέξοδο και δεν φαίνεται να αλλάζει γρήγορα.
Και οι μεγάλες αλλαγές σε θεσμούς και νοοτροπίες δεν συνόδευσαν δυστυχώς τη δημοσιονομική προσαρμογή και το απαραίτητο άνοιγμα της οικονομίας που γίνεται τα τελευταία χρόνια.
Τίποτα δυστυχώς δεν μας εγγυάται ότι δεν θα ξανακυλίσουμε στο κακό μας παρελθόν με την πρώτη ευκαιρία.
Ότι δεν θα ξαναρχίσουμε τα δανεικά χωρίς αύριο, και όλη την κουλτούρα μίας χώρας που πάει μαζί με αυτή την αντίληψη.
Ή όπως το είπε ο μέγας Αντιπρόεδρος/Πρόεδρος/Υπουργός Εξωτερικών: "..να ξαναγίνουμε η Ελλάδα που ξέρουμε". Μπρρρ....

http://www.epikairo.gr/