Φελνίκος
Ποιους απειλεί το κόμμα του Γιώργου Παπανδρέου...
Ο Γ. Παπανδρέου με την επιστολή του, πριν λίγο καιρό, στον Βενιζέλο, με την οποία ζητεί έκτακτο συνέδριο και εκλογή ηγεσίας από τη βάση άλλαξε τα δεδομένα και τις εσωτερικές ισορροπίες στο ΠΑΣΟΚ. Με τη δημοσιοποίηση, την Πέμπτη, του πολυσέλιδου μανιφέστου, στο οποίο αφενός διατυπώνει τις απόψεις του για τα πολιτικά πράγματα και την "μεταπελατειακή Ελλάδα" και αφετέρου ζητά την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή και το σχηματισμό νέας κυβέρνησης, τροποποιεί τους όρους διεξαγωγής ευρύτερα του πολιτικού παιχνιδιού καθώς στο μανιφέστο του προαναγγέλεται και η ίδρυση νέου κόμματος στην περίπτωση που η χώρα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές, κάτι που αναμφίβολα θα επηρεάσει, ενδεχομένως και καθοριστικά, το αποτέλεσμα της κάλπης και τις μελλοντικές κυβερνητικές υποθέσεις.
Η "ολική επαναφορά" του Γ. Παπανδρέου στο κέντρο της πολιτικής σκηνής και σε πρωταγωνιστικό ρόλο είναι λοιπόν γεγονός. Ήδη, δημοσκόπηση της εταιρείας ALCO δίνει, σε πιθανό κόμμα Παπανδρέου, ποσοστό τουλάχιστον 6%, ενώ στο ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου 4,7%! Σημειώνουμε πως πριν από περίπου ένα μήνα άλλη εταιρεία δημοσκοπήσεων, η RASS, του έδινε ποσοστό 4,6%. Και όλα αυτά για ένα κόμμα που ακόμη δεν εχει δημιουργηθεί. Συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού υποστηρίζουν ότι το ποσοστό ενδεχομένως θα είναι μεγαλύτερο αν η υπόθεση εργασίας των εταιρειών δημοσκοπήσεων γίνει και πραγματικότητα. Υπάρχει βεβαίως και ο αντίλογος που υποστηρίζει ότι ενδεχομένως και να μειωθεί το ποσοστό σε περίπτωση οριστικής ρήξης του Παπανδρέου με τη Χαριλάου Τρικούπη. Σε κάθε πάντως περίπτωση φαίνεται πως υπάρχει ένα "παπανδρεϊκό κόμμα" στην κοινωνία, όπως αντίστοιχα και "καραμανλικό" στο χώρο των συντηρητικών ψηφοφόρων.
Μάλιστα, κεντρικό στέλεχος της Κουμουνδούρου και στενός συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα υποστήριζε πως από τα ευρήματα των μετρήσεων φαίνεται πως το "παπανδρεϊκό κόμμα" είναι περίπου 10%. Βεβαίως, αυτό το έλεγε μερικούς μήνες νωρίτερα όταν στον ορίζοντα δεν υπήρχε η πιθανότητα ίδρυσης κόμματος από τον Παπανδρέου και στον ΣΥΡΙΖΑ ευελπιστούσαν να καρπωθούν αυτοί τους παπανδρεϊκούς ψηφοφόρους, οι οποίοι δυσανασχετούν με τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τις πολιτικές που ακολουθεί το ΠΑΣΟΚ υπό την ηγεσία του. Τώρα, ο περί ου ο λόγος συνεργάτης του Τσίπρα δεν είναι σίγουρο ότι θα έχει την ίδια γνώμη για την απήχηση στο εκλογικό σώμα του "παπανδρεϊκού κόμματος". Και ο λόγος είναι προφανής: Ένα παπανδρεϊκό κόμμα δεν απειλεί μόνον τον Ευάγγελο Βενιζέλο, τον οποίον θα μπορούσε, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις να τον αφήσει ακόμη και εκτός Βουλής, αλλά και τον Αλέξη Τσίπρα, τον οποίον περιορίζει εκλογικά και σίγουρα, σύμφωνα με τις περισσότερες των εκτιμήσεων, του στερεί τη δυνατότητα να προσεγγίσει τα ποσοστά αυτοδυναμίας που έχει θέσει ως στόχο. Και τούτο επειδή ένα "παπανδρεϊκό κόμμα" όχι μόνον θα ανακόψει, όπως βασίμως πιθανολογείται, τη ροή παραδοσιακών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ προς τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και επαναπατρίζει αρκετούς.
Ήδη αναλυτές και πολιτικά επιτελεία κάνουν λόγο για ένα ποσοστό 2-3% που θα χάσει ο ΣΥΡΙΖΑ και το οποίο, για ορισμένους, μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερο, αφενός λόγω των συνθηκών ακραίας πόλωσης που διαμορφώνονται ενόψει εκλογών και αφετέρου επειδή η προοπτική κυβερνητικής συνεργασίας του ΣΥΡΙΖΑ με ένα παπανδρεϊκό κόμμα ή ένα ΠΑΣΟΚ υπό τον Παπανδρέου, κάτι που με τον Ευάγγ. Βενιζέλο είναι αδύνατη, είναι λογικό -λόγω και της δυσπιστίας στη διαχειριστική κυβερνητική επάρκεια του ΣΥΡΙΖΑ- να ενισχύει το παπανδρεϊκό κόμμα, το οποίο θα λειτουργεί και ως φωνή της σύνεσης αλλά και ως αμορτισέρ απορρόφησης των κραδασμών στις σχέσεις με τους ευρωπαίους εταίρους μας και τον διεθνή παράγοντα.
Αυτή η εξέλιξη είναι επόμενο να προκαλεί ανησυχία στην Κουμουνδούρου, η οποία προβληματίζεται για τον τρόπο που θα αντιμετωπίσει τη νέα πολιτική πραγματικότητα. Σε κάθε πάντως περίπτωση μάλλον θα πρέπει να απορρίπτεται η προσέγγιση με τον Βενιζέλο, όπως φαίνονται να εισηγούνται ορισμένοι, για να ανακοπεί ο Παπανδρέου. Τις δύο τελευταίες επαφές Τσίπρα με Βενιζέλο, από κει που δεν υπήρχε ούτε καν επικοινωνία με τον αντιπρόεδρο της κυβερνήσεως, συνεργάτες του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης τις θεωρούν τυχαίες και απότοκο οξυμμένων θεμάτων της συγκυρίας (ελληνοτουρκικά και υπόθεση Ρωμανού) επισημαίνοντας ταυτόχρονα πως ο Βενιζέλος συνεχίζει να παραμένει "κόκκινο πανί" για τον ΣΥΡΙΖΑ και σε περίπτωση που αυτό άλλαζε θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στην πολιτική και εκλογική τους επιρροή. Η ίδια ανησυχία επικρατεί και στο Ποτάμι, από το οποίο επίσης κόβει ψήφους ένα παπανδρεϊκό κόμμα.
Ο δεύτερος λόγος που συνηγορεί υπέρ της πιθανής εκλογικής ενίσχυσης ενός κόμματος υπό τον Παπανδρέου, είτε αυτό είναι το ΠΑΣΟΚ είτε κάποιο νέο, είναι και το γεγονός πως αυτό μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης ενοποίησης του κατακερματισμένου χώρου της Κεντροαριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας κάτι που δεν έχει μέχρι τώρα καταφέρει ο Ευάγγ. Βενιζέλος. Η πρόταση του Παπανδρέου για έκτακτο και ανοιχτό προς όλους συνέδριο όπου θα συζητηθούν εκ του μηδενός τα πάντα και θα εκλεγεί νέα ηγεσία από τη λαϊκή βάση είναι περισσότερον ελκυστική από τις κλειστές συμφωνίες κορυφής με τις οποίες επιχειρεί να διαμορφώσει τη Δημοκρατική Παράταξη ο Βενιζέλος.
Όπως πιό ελκυστική και σίγουρα πολιτικά πιό τελεσφόρα είναι η αντίληψη Παπανδρέου για αναγέννηση του σοσιαλιστικού χώρου μέσα από κινηματικές διαδικασίες και όχι της συντήρησής του μέσω της επαφής με την κυβερνητική εξουσία από την οποίαν εμφορείται ο Βενιζέλος και η περί αυτόν ηγετική ομάδα της Χαριλάου Τρικούπη. Και οπωσδήποτε καθοριστική για τα πράγματα είναι και η μελίχεια και αντιαυταρχικής ποιότητας προσωπικότητα του Γ. Παπανδρέου. Φυσικά οι σκιές από τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας και την υπαγωγή της στο μνημόνιο είναι πρόσφατες και θολώνουν το προφίλ Παπανδρέου. Όμως στην πολιτική τα πάντα κρίνονται από τη χρησιμότητα του καθένα είτε αυτό είναι πρόσωπο είτε κόμμα είτε κυβέρνηση.
Και αυτή τη στιγμή ο Παπανδρέου και το κόμμα που ευαγγελίζεται εμφανίζονται να είναι περισσότερον χρήσιμα από τον Βενιζέλο και τη Χαριλάου Τρικούπη. Και για τις προοπτικές του ΠΑΣΟΚ, υπό την ηγεσία του, κάτι που αναμφίβολα επηρεάζει τη στάση των βουλευτών, των μελών και των οπαδών του, αλλά και για τη μελλοντική διακυβέρνηση της χώρας κάτι που επηρεάζει όλους όσοι ενδιαφέρονται για τις δημόσιες υποθέσεις και την τύχη της χώρας ειδικά σε μια οριακή της στιγμή όπως αυτή προδιαγράφεται από την ένταση στις σχέσεις της με τους εταίρους-δανειστές μας.
Σύμφωνα δε με κάποιες πληροφορίες, καθόλα έγκυρες, η επανεμφάνιση του Παπανδρέου σε πρωταγωνιστικό ρόλο, έχει προκαλέσει ενδιαφέρον και σε εγχώριους οικονομικούς παράγοντες με ορισμένους εκ των οποίων φαίνεται να έχει συναντηθεί και συνομιλήσει για τα σχέδια του. Επίσης, ο πρώην πρωθυπουργός λέγεται ότι έχει συνομιλήσει και εκθέσει τις απόψεις του για τη χώρα και με σημαντικούς παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών και διεθνών οργανισμών, με τους οποίους ούτως ή άλλως, και παρά την απομάκρυνση από την πρωθυπουργία, διατηρούσε τακτική επικοινωνία. Επίπροσθέτως, ο Γ. Παπανδρέου έχει πραγματοποιήσει επαφές και με πολιτικά πρόσωπα πέραν του ΠΑΣΟΚ, βουλευτές και στελέχη του οποίου συναντά, είτε κατά μόνας είτε ομαδικά, σχεδόν σε καθημερινή βάση κυρίως στα γραφεία του ΙΑΠ, στην οδό Πειραιώς, που αποτελεί και το στρατηγείο του.
Μέχρι στιγμής έχει συναντηθεί και συνομιλήσει με πολλά στελέχη του λεγόμενου "ιστορικού ΠΑΣΟΚ", με πρόσωπα που έχουν παίξει, έστω και αφανώς ή από το παρασκήνιο, σημαντικό ρόλο στη 40χρονη διαδρομή του Κινήματος, με πρώην βουλευτές και ευρωβουλευτές καθώς και με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης και μεγάλων κοινωνικών, επιστημονικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων. Στις προθέσεις του Γ. Παπανδρέου είναι, το αμέσως προσεχές διάστημα, να συναντηθεί και με τον Φώτη Κουβέλη, αλλά και με τους επικεφαλής των Κινήσεων που δραστηριοποιούνται στο χώρο της Κεντροαριστεράς, του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της οικολογίας. Ήδη πάντως ο ίδιος ή εκπρόσωποί του έχουν συνομιλήσει με αρκετά στελέχη που συμμετέχουν σ' αυτές τις Κινήσεις ακόμη και από αυτές που έχουν δηλώσει συμμετοχή στο προωθούμενο από τον Βενιζέλο εγχείρημα της Δημοκρατικής Παράταξης προκειμένου να συντονίσουν τη δράση τους.
Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε πως ο Γ. Παπανδρέου δίνει ιδιαίτερο βάρος στην προσέλκυση νέων και νεαρής ηλικίας ανθρώπων και μάλιστα έχει δημιουργήσει ένα πανελλαδικό και οριζόντιο δίκτυο ανθρώπων, με επιστημονική κατάρτιση, που δραστηριοποιούνται στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Κάποιοι εξ αυτών, 50 τον αριθμό, που ειρήσθω εν παρόδω συμμετείχαν, το καλοκαίρι στις Σπέτσες, σε πολιτικο-επιστημονικό διεθνές σεμινάριο, και εκεί έλαβαν και επισήμως το βάπτισμα των "αποστόλων" του παπανδρεϊσμού, πρωταγωνίστησαν σε εκδήλωση που έλαβε χώρα προσφάτως στη Θεσσαλονίκης. Προφανώς ο Γ. Παπανδρέου με τη βαρύτητα που δίνει στα νέα και νεαρής ηλικίας πολιτικά πρόσωπα προσπαθεί να αντιγράψει τον πατέρα του Ανδρέα, ο οποίος το 1974 διαχώρισε τη θέση του από την Ένωση Κέντρου και ίδρυσε το ΠΑΣΟΚ. Βεβαίως κατανοεί, όπως λέει, ότι οι συνθήκες είναι διαφορετικές όμως σε κάθε περίπτωση στο νέο κόμμα που ετοιμάζεται η συμμετοχή των νέων, ακόμη και στα ψηφοδέλτια, θα είναι αυξημένη.
Και επειδή αναφερθήκαμε σε ψηφοδέλτια θα πρέπει να πούμε πως η απόφαση του Γ. Παπανδρέου για νέο κόμμα θα πρέπει να θεωρείται, και παρά τους χαμηλούς τόνους που διατηρεί το επιτελείο του, ειλημμένη. Και μάλλον καθίσταται πλέον και επιβεβλημένη μετά τη δήλωση Βενιζέλου ότι ο Παπανδρέου για το ΠΑΣΟΚ δεν είναι εσωτερικό, αλλά "εξωτερικό" θέμα. Όπως έχουμε γράψει "ο Γιώργος διέβη τον Ρουβικώνα" και στις εκλογές, εκτός δραματικού απροόπτου, θα δηλώσει "παρών". Ενστάσεις από συνεργάτες του σίγουρα υπάρχουν, όμως η μόνη περίπτωση για να αλλάξει την απόφασή του ο Παπανδρέου είναι να δεχθεί ο Βενιζέλος το αίτημα για έκτακτο συνέδριο και εκλογή ηγεσίας από τη βάση. Τις τελευταίες ημέρες πάντως διακινείται, όχι πάντως από παπανδρεϊκούς, το σενάριο να δεχθεί ο Βενιζέλος, μετά από πίεση που θα του ασκήσουν πρωτίστως οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, να μην είναι επικεφαλής του κόμματος, αλλά επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας ώστε να εξομαλυνθεί η κατάσταση και βαδίσουν προς τις κάλπες ενωμένοι.
Στην περίπτωση πάντως που στις κάλπες έχουμε δύο κόμματα, ένα του Παπανδρέου και ένα της Χαριλάου Τρικούπη, λέγεται πως προς την πλευρά Παπανδρέου θα μετακινηθούν ακόμη και βουλευτές που μέχρι σήμερα κρατούν μεσοβέζικη στάση ορισμένα εκ των οποίων έχουν και υψηλές φιλοδοξίες. Όσοι πάντως πιστεύουν πως ο Παπανδρέου δεν θα προλάβει να φτιάξει νέο κόμμα σε περίπτωση που οδηγηθούμε πρόωρα στις κάλπες, μάλλον δεν έχουν δίκαιο αφού απ' ότι λέγεται η προθυμία υποψηφίων για να στελεχώσουν ένα παπανδρεϊκό κόμμα είναι μεγάλη, ενώ κάποιοι συνεργάτες του Παπανδρέου φαίνεται να έχουν επιφορτιστεί με το έργο του "χτενίσματος" του καταλόγου πιθανών υποψηφίων βουλευτών σε κάθε νομό, αλλά και των στελεχών που θα διεξαγάγουν τον προεκλογικό αγώνα. Ταυτόχρονα, κάποια άλλη ομάδα στελεχών ασχολείται με τα οργανωτικά θέματα, ενώ μια τρίτη ομάδα θα ασχοληθεί με τη συγγραφή των πολιτικών θέσεων. Η Διακήρυξη, μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε να είναι μια σύνθεση του προχθεσινού "μανιφέστου" με παλαιότερες ομιλίες του Παπανδρέου σε πολιτικο-επιστημονικά συνέδρια, ενώ δεν έχει συζητηθεί το όνομα του νέου κόμματος, όμως είναι σίγουρο πως αυτό θα παραπέμπει στην αναγκαιότητα συνεργασίας των δημοκρατικών δυνάμεων για την "μεταπελατειακή Ελλάδα" στην οποίαν συχνά πυκνά αναφέρεται το τελευταίο διάστημα ο Γ. Παπανδρέου.
Αναμφίβολα η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και η αλλαγή της κυβέρνησης από την παρούσα Βουλή, όπως ζήτησε με το "μανιφέστο" του ο Γ. Παπανδρέου θα ήταν η καλύτερη δυνατή εξέλιξη για τα σχέδια του πρώην πρωθυπουργού. Και γιατί θα είχε μεγαλύτερη άνεση χρόνου να προετοιμαστεί, αλλά και επειδή τα νέα δεδομένα που θα δημιουργηθούν θα αναδιατάξουν και θα εμπλουτίσουν το πολιτικό σκηνικό παρέχοντας την ευκαιρία για ευρύτερες συνθέσεις που σήμερα, υπό την πίεση των γεγονότων, δεν μπορούν να καρποφορήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σε κάθε περίπτωση, ο κύβος από τον Παπανδρέου έχει ριφθεί και μετά την δήλωση Βενιζέλου, που ουσιαστικά τοποθετεί τον Παπανδρέου εκτός ΠΑΣΟΚ, οι εξελίξεις θα τρέξουν με γρηγορότερο ρυθμό...
