Κοινωνική οικονομία, για ν’ ανοίξουμε δρόμους προς την ευημερία...
Αναρωτιέμαι εάν μπορούμε σήμερα, στις δεδομένες άθλιες οικονομικές συνθήκες, να κάνουμε μερικά βήματα προς την κατεύθυνση της αλληλοβοήθειας, με τέτοιο τρόπο ώστε να παράγουμε αυτά που έχουμε ανάγκη και όχι αυτά που υποδεικνύει η οικονομία ή μια οικονομία της αγοράς. Προφανέστατα αναφέρομαι σε ό,τι προσδιορίζεται από τους «κανόνες» της κοινωνικής οικονομίας. Δηλαδή το ζητούμενο είναι να βρεθεί ένας δρόμος που δεν θα στηρίζεται στο κράτος, αλλά να μην ανήκει ούτε και στην οικονομία της αγοράς. Σε τελευταία ανάλυση πρόκειται για προσπάθειες παραγωγής χωρίς κέρδος. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά ξεκινά μαζί με την εργατική τάξη και την οικονομία της αγοράς στις αρχές του 19ου αιώνα.
Δεν μπορώ να ξέρω εάν υπάρχει αυτή η επιλογή σήμερα που η κοινωνία είναι κυριολεκτικά ανθρωποφαγική, και όπου ο ατομισμός υπερτερεί, διότι οι κίνδυνοι είναι πλέον ορατοί και ο πέλεκυς πέφτει επί δικαίων και αδίκων. Ο καθένας προσπαθεί να σώσει το τομάρι του, λες και σε μια μεγάλη καταστροφή θα υπάρξουν «επιζώντες». Ωστόσο οι εκάστοτε προτεινόμενες λύσεις για να βγούμε από το τρομακτικό αδιέξοδο στο οποίο έχουμε βρεθεί ως κοινωνία, δεν φαίνεται ότι μπορούν να μας οδηγήσουν σε ήρεμα νερά. Το πέλαγος είναι συνεχώς τρικυμισμένο. Γι’ αυτό ίσως είναι χρήσιμο να ψάξουμε και πέρα από τη μύτη μας, να σκεφθούμε διαφορετικά, να βάλουμε στην άκρη την μεμψιμοιρία μας και τις αναστολές μας, το ατομικό συμφέρον και την προσωπική μας υπεροχή και να δούμε πώς μέσα σ’ ένα διαφορετικό πλαίσιο οικονομικής συμβίωσης θα καταφέρουμε ν’ ανοίξουμε δρόμους προς την ευημερία.
«Η κοινωνική οικονομία περιλαμβάνει οικονομικές δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από επιχειρήσεις και οργανισμούς, κυρίως συνεταιρισμούς, κοινωνίες αλληλοβοήθειας και σωματεία (ενώσεις), η ίδρυση και η λειτουργία των οποίων διέπεται από τις ακόλουθες αρχές: α) σκοπό έχουν κυρίως την παροχή υπηρεσιών προς τα μέλη τους ή την κοινωνία, παρά την επιδίωξη κέρδους, β) έχουν ανεξάρτητη διοίκηση, γ) εφαρμόζουν δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων, δ) αποδίδουν προτεραιότητα στα άτομα και στην εργασία έναντι του κεφαλαίου κατά τη διανομή του εισοδήματος» (Jacques Defourny, 2001).
Σύμφωνα με τον Ν. 4019/2011, Κοινωνική Οικονομία ορίζεται: «το σύνολο των οικονομικών, επιχειρηματικών, παραγωγικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, οι οποίες αναλαμβάνονται από νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, των οποίων ο καταστατικός σκοπός είναι η επιδίωξη του συλλογικού οφέλους και η εξυπηρέτηση γενικότερων κοινωνικών συμφερόντων». Ως φορέας της Κοινωνικής Οικονομίας, θεσπίζεται η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.). Είναι αστικός συνεταιρισμός με κοινωνικό σκοπό και διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα.
Αναρωτιέμαι εάν μπορούμε σήμερα, στις δεδομένες άθλιες οικονομικές συνθήκες, να κάνουμε μερικά βήματα προς την κατεύθυνση της αλληλοβοήθειας, με τέτοιο τρόπο ώστε να παράγουμε αυτά που έχουμε ανάγκη και όχι αυτά που υποδεικνύει η οικονομία ή μια οικονομία της αγοράς. Προφανέστατα αναφέρομαι σε ό,τι προσδιορίζεται από τους «κανόνες» της κοινωνικής οικονομίας. Δηλαδή το ζητούμενο είναι να βρεθεί ένας δρόμος που δεν θα στηρίζεται στο κράτος, αλλά να μην ανήκει ούτε και στην οικονομία της αγοράς. Σε τελευταία ανάλυση πρόκειται για προσπάθειες παραγωγής χωρίς κέρδος. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά ξεκινά μαζί με την εργατική τάξη και την οικονομία της αγοράς στις αρχές του 19ου αιώνα.
Δεν μπορώ να ξέρω εάν υπάρχει αυτή η επιλογή σήμερα που η κοινωνία είναι κυριολεκτικά ανθρωποφαγική, και όπου ο ατομισμός υπερτερεί, διότι οι κίνδυνοι είναι πλέον ορατοί και ο πέλεκυς πέφτει επί δικαίων και αδίκων. Ο καθένας προσπαθεί να σώσει το τομάρι του, λες και σε μια μεγάλη καταστροφή θα υπάρξουν «επιζώντες». Ωστόσο οι εκάστοτε προτεινόμενες λύσεις για να βγούμε από το τρομακτικό αδιέξοδο στο οποίο έχουμε βρεθεί ως κοινωνία, δεν φαίνεται ότι μπορούν να μας οδηγήσουν σε ήρεμα νερά. Το πέλαγος είναι συνεχώς τρικυμισμένο. Γι’ αυτό ίσως είναι χρήσιμο να ψάξουμε και πέρα από τη μύτη μας, να σκεφθούμε διαφορετικά, να βάλουμε στην άκρη την μεμψιμοιρία μας και τις αναστολές μας, το ατομικό συμφέρον και την προσωπική μας υπεροχή και να δούμε πώς μέσα σ’ ένα διαφορετικό πλαίσιο οικονομικής συμβίωσης θα καταφέρουμε ν’ ανοίξουμε δρόμους προς την ευημερία.
«Η κοινωνική οικονομία περιλαμβάνει οικονομικές δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από επιχειρήσεις και οργανισμούς, κυρίως συνεταιρισμούς, κοινωνίες αλληλοβοήθειας και σωματεία (ενώσεις), η ίδρυση και η λειτουργία των οποίων διέπεται από τις ακόλουθες αρχές: α) σκοπό έχουν κυρίως την παροχή υπηρεσιών προς τα μέλη τους ή την κοινωνία, παρά την επιδίωξη κέρδους, β) έχουν ανεξάρτητη διοίκηση, γ) εφαρμόζουν δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων, δ) αποδίδουν προτεραιότητα στα άτομα και στην εργασία έναντι του κεφαλαίου κατά τη διανομή του εισοδήματος» (Jacques Defourny, 2001).
Σύμφωνα με τον Ν. 4019/2011, Κοινωνική Οικονομία ορίζεται: «το σύνολο των οικονομικών, επιχειρηματικών, παραγωγικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, οι οποίες αναλαμβάνονται από νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, των οποίων ο καταστατικός σκοπός είναι η επιδίωξη του συλλογικού οφέλους και η εξυπηρέτηση γενικότερων κοινωνικών συμφερόντων». Ως φορέας της Κοινωνικής Οικονομίας, θεσπίζεται η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.). Είναι αστικός συνεταιρισμός με κοινωνικό σκοπό και διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου