Διαβάστε κλασικούς - 

Σαίξπηρ και πρωτίστως 

αρχαίους Έλληνες!!!


ΟΤΑΝ ο πολύς Φράνσις Φουκουγιάμα ρωτήθηκε κάποτε σχετικά με το περιώνυμο εκείνο άρθρο του «Το τέλος της ιστορίας;», είχε πει πως η ιστορία κινείται με τους αιώνες κι αν σήμερα υπάρχει ένα αδιέξοδο, ο ίδιος δεν γνωρίζει την απάντηση. «Δεν υπάρχει σύστημα που να τους ικανοποιεί όλους». Γι’ αυτό«διαβάστε Πλάτωνα μάλλον παρά Χάιντεγκερ, διαβάστε και Αριστοτέλη»! Κι αυτό το θυμήθηκα μόλις διάβασα τις προτροπές σχετικής επιστημονικής ομάδας από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, βάσει της οποίας η ανάγνωση κλασικών έργων έχει ευεργετική επίδραση στον εγκέφαλο και μας οδηγεί σε στιγμές ενδοσκόπησης. Οι επιστήμονες αποφάνθηκαν ότι καλό είναι ν' αφήσουμε στην άκρη τα βιβλία αυτοβοήθειας και να διαβάσουμε κλασικούς συγγραφείς.

Οι επιστήμονες, που έκαναν την έρευνα, χρησιμοποίησαν ειδικούς σαρωτές για να παρακολουθήσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα όσων συμμετείχαν, την ώρα που διάβαζαν έργα του Σαίξπηρ, του Έλιοτ και άλλων κλασικών. Στη συνέχεια «μετέφρασαν» τα κείμενα σε μια πιο «εύκολη» και σύγχρονη γλώσσα και παρακολούθησαν και πάλι τον εγκέφαλο των αναγνωστών. Οι σαρωτές έδειξαν ότι η πιο... δύσκολη πεζογραφία και ποίηση ενεργοποιεί περισσότερο τον εγκέφαλο, καθώς οι ασυνήθιστες λέξεις ή φράσεις και η δύσκολη δομή μιας πρότασης «δουλεύουν» πιο πολύ το μυαλό.

Δεν παραγνωρίζω την τεράστια σημασία και την ποιότητα του σαιξπηρικού έργου, αλλά οι δικοί μας κλασικοί προηγούνται... Ωστόσο υπάρχει πάντα μια απορία για το ποιοι θεωρούνται "κλασικοί"!!! Λοιπόν, ποιοι λέγονται κλασικοί; Υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Εμείς παίρνουμε εκείνη που λέει ότι κλασικοί λέγονται οι συγγραφείς για τους οποίους όλοι μιλάνε αλλά κανείς δεν τους διαβάζει! Βέβαια, για να πούμε και την άλλη μισή αλήθεια, υπάρχουν κι εκείνοι που διαβάζουν τους κλασικούς και είναι οι λιγότεροι. Και πρόκειται για μισή αλήθεια επειδή, το να διαβάζεις τους κλασικούς, προϋποθέτει όχι απλό ενδιαφέρον ή περιέργεια, αλλά βαθύτερη πνευματική εγρήγορση και ωριμότητα.

Άρα, δεν είναι η παλιοσύνη – όπως έλεγε ένας καλός παραμυθάς και διανοούμενος, ο Άγγελος Τερζάκης – που έχει σχολάσει τους κλασικούς, αλλά η δυσχέρεια του μέσου αναγνώστη να βγαίνει έξω από τα στενά πλαίσια της εποχής του και να ξεντύνεται τη λιβρέα της.
Το γεγονός ότι εκδίδονται σωρηδόν διάφοροι κλασικοί, αυτό δεν σημαίνει ότι ο κόσμος διαβάζει. Πρόκειται για ψευδαίσθηση που αποκοιμίζει. Το θέμα είναι πώς θα επικοινωνήσουμε με τους κλασικούς... Θα τα ξαναπούμε...

Νίκος Λαγκαδινός